Menopauza ndodh kur një grua nuk ka menstruacione për 12 muaj rresht dhe nuk mund të mbetet më shtatzënë në mënyrë natyrale. Zakonisht ajo fillon midis moshës 45 dhe 55 vjeç, por mund të zhvillohet para ose pas kësaj moshe. Menopauza mund të shkaktojë simptoma të pakëndshme, të tilla si afshe të nxehta dhe shtim në peshë. Për shumicën e grave, trajtimi mjekësor nuk është i nevojshëm për menopauzën. Lexoni më tej për të mësuar gjithçka që duhet të dini për menopauzën.
Kur fillon menopauza dhe sa zgjat ajo?
Shumica e grave fillojnë të zhvillojnë simptoma të menopauzës rreth katër vite para menstruacioneve të tyre të fundit dhe simptomat shpesh vazhdojnë deri në katër vite pas tyre. Një numër i vogël i grave përjetojnë simptoma të menopauzës deri në një dekadë përpara se të ndodhë menopauza, dhe 1 në 10 gra përjetojnë simptoma të menopauzës për 12 vite pas menstruacioneve të tyre të fundit.
Mosha mesatare për fillimin e menopauzës është 51 vjeç. Ka shumë faktorë që ndihmojnë në përcaktimin e fillimit të menopauzës, duke përfshirë gjenetikën dhe shëndetin e vezoreve. Perimenopauza ndodh para menopauzës. Perimenopauza është një kohë kur hormonet tuaja fillojnë të ndryshojnë në përgatitje për menopauzën. Ajo mund të zgjasë nga disa muaj deri në disa vjet. Shumë gra fillojnë permenopauzën pas mesit të të 40-tave. Grat të tjera nuk e kalojnë perimenopauzën por kalojnë në menopauzë papritur.
Rreth 1% e grave e fillojnë menopauzën para moshës 40 vjeçare, e cila quhet menopauzë e parakohshme ose insuficiencë primare ovariane. Rreth 5% e grave kalojnë në menopauzë midis moshës 40 dhe 45 vjeç. Kjo quhet menopauzë e hershme.
Cilat janë simptomat e menopauzës?
Përvoja e menopauzës së çdo gruaje është unike. Simptomat janë zakonisht më të rënda kur menopauza ndodh papritur ose për një periudhë më të shkurtër kohore. Kushtet që ndikojnë në shëndetin e vezores, si kanceri ose histerektomia, ose disa zgjedhje të stilit të jetesës, si pirja e duhanit, priren të rrisin ashpërsinë dhe kohëzgjatjen e simptomave. Përveç ndryshimeve të menstruacioneve, simptomat e perimenopauzës, menopauzës dhe postmenopauzës janë përgjithësisht të njëjta. Shenjat më të zakonshme të hershme të perimenopauzës janë:
- menstruacionet më të rralla
- perioda më të rënda ose më të lehta se zakonisht
- afshe t nxehta, djersitje gjatë natës dhe skuqje
Simptoma të tjera të zakonshme të menopauzës përfshijnë:
- pagjumësi
- thatësi vaginale
- shtim në peshë
- depresioni
- ankthi
- vështirësi në përqendrim
- probleme me kujtesën
- ulje e dëshirës seksuale
- tharje e lëkurës, gojës ose syve
- urinim i shtuar
- dhimbje në gjoks
- dhimbje koke
- ritëm i lartë i rrahjeve të zemrës
- infeksionet e traktit urinar (UTIs
- reduktim i masës muskulare
- nyje të dhimbshme ose të ngurtësuara
- masë e reduktuar kockore
- gjoks më pak të mbushur
- rrallimi ose humbja e flokëve
- rritja e qimeve në zona të tjera të trupit, si fytyra, qafa, gjoksi dhe pjesa e sipërme e shpinës
Trajtimet për menopauzën
Ju mund të keni nevojë për trajtim nëse simptomat tuaja janë të rënda ose ndikojnë në cilësinë e jetës tuaj. Terapia hormonale mund të jetë një trajtim efektiv për gratë nën moshën 60 vjeç, ose brenda 10 viteve që nga fillimi i menopauzës, për reduktimin ose menaxhimin e:
- afsheve të nxehta
- djersitjeve gjatë natës
- atrofisë vaginale
- osteoporozës
Medikamente të tjera mund të përdoren për të trajtuar simptoma më specifike të menopauzës, si rënia e flokëve dhe thatësia vaginale.
Medikamente shtesë që mund të përdoren për simptomat e menopauzës përfshijnë:
- Minoxidil topikal 5%, përdoret një herë në ditë për rrallimin dhe rënien e flokëve
- Shampo kundër zbokthit, zakonisht ketokonazol 2% dhe zink pyrithione 1%, të përdorura për rënien e flokëve
- Krem topikal me eflornithine hydrochloride për rritjen e padëshiruar të flokëve
- Frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës (SSRIs), zakonisht paroksetinë 7.5 miligram për afshet e nxehta, ankthin dhe depresionin
- Hidratuesit dhe lubrifikantët vaginalë johormonalë
- Lubrifikantë vaginalë me dozë të ulët me bazë estrogjeni në formën e një kremi, unaze ose tablete
- Ospemifeni për thatësi vaginale dhe dhimbjen gjatë marrëdhënieve seksuale
- Antibiotikë profilaktikë për infksiove urinare të përsëritura
- Medikamente gjumi për pagjumësinë
Trajtim në shtëpi dhe ndryshimet e stilit të jetesës
Ka disa mënyra për të menaxhuar simptomat e menopauzës nga ato të lehtat deri në mesataret, duke përdorur trajtime shtëpiake si dhe duke bërë ndryshime në stilin e jetesës.
Këtu janë disa këshilla në shtëpi për menaxhimin e simptomave të menopauzës:
- Qëndroni të freskët
- Vishuni me veshje të lirshme, me shtresa, veçanërisht gjatë natës dhe gjatë motit të ngrohtë ose të paparashikueshëm. Kjo mund t’ju ndihmojë të menaxhoni afshet e nxehta. Mbajtja e dhomës së gjumit të freskët dhe shmangia e batanijeve të rënda gjatë natës mund të ndihmojë gjithashtu në zvogëlimin e gjasave për djersitje gjatë natës.
- Nëse keni djersitje të rregullta gjatë natës, konsideroni vendosjen e një çarçafi të papërshkueshëm nga uji nën shtratin tuaj për të mbrojtur dyshekun tuaj. Ju gjithashtu mund të përdorni një ventilator portativ për t’ju ndihmuar të ftoheni nëse ndjeni se po skuqeni.
Menaxhoni peshën tuaj dhe kryeni aktivitete fizike
Zvogëloni kaloritë tuaja ditore me 400 deri në 600 kalori për të ndihmuar në menaxhimin dhe uljen e peshës tuaj. Është gjithashtu e rëndësishme të ushtroheni në mënyrë të moderuar për 20 deri në 30 minuta në ditë.
Aktiviteti fizik ndihmon në:
- rritjen e energjisë
- promovimin e një gjumi më të mirë gjatë natës
- promovimin e mirëqenies tuaj të përgjithshme
Kujdesuni për lëkurën tuaj
Aplikoni krem hidratues çdo ditë për të reduktuar thatësinë e lëkurës. Ju gjithashtu duhet të shmangni larjen ose notin e tepërt, të cilat mund të thajnë ose irritojnë më tepër lëkurën tuaj.
Menaxhoni problemet me gjumin
Përdorni medikamente pa recetë për të menaxhuar pagjumësinë tuaj ose konsultohuni me mjekun tuaj për alternativa të tjera ose trajtime natyrale për pagjumësinë.
Komunikoni nevojat tuaja
Flisni me një terapist ose psikolog për çdo ndjenjë depresioni, ankthi, trishtimi, izolimi, apo pagjumësie. Ju gjithashtu duhet të përpiqeni të flisni me anëtarët e familjes, të dashurit ose miqtë tuaj për ndjenjat e ankthit apo ndryshimet e humorit, në mënyrë që ata të kuptojnë më mirë nevojat tuaja.
Hiqni dorë nga konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit
Ndaloni pirjen e duhanit dhe shmangni ekspozimin ndaj tymit të dorës së dytë. Ekspozimi ndaj cigareve mund t’i përkeqësojë simptomat tuaja. Ju gjithashtu duhet të kufizoni konsumimin e alkoolit. Konsumimi i sasive të mëdha të alkoolit gjatë menopauzës mund të rrisë rrezikun e shqetësimeve shëndetësore.
Konsumoni një dietë të shëndetshme
Merrni kalcium, vitaminë D dhe suplemente të magnezit për të ndihmuar në zvogëlimin e rrezikut për osteoporozën dhe përmirësimin e niveleve të energjisë dhe gjumit. Bisedoni me mjekun tuaj për suplementet që mund t’ju ndihmojnë për nevojat tuaja individuale shëndetësore.