25 hidroksivitamina- D, 25 (OH) D
Vitamina D eshte nje steroid i perfshire ne absorbimin e kalciumit ne zorre dhe rregullimin e homeostazes se kalciumit. Ekzistojne dy forma te ndryshme te vitamines D - D3 dhe D2, te cilat kane nje strukture shume te ngjashme. D2 eshte nje produkt sintetik i cili kryesisht absorbohet nga ushqimet e fortifikuara.
Nivelet fiziologjike te D3 varen nga marrja me ushqimin, si dhe nga proceset e biosintezes se saj ne lekure nga 7-dehidrokolesteroli nen ndikimin e rrezeve ultraviolet te diellit. Vitamina e sintetizuar perfshin me shume enzima mikrozomale 25-hidroksilaze, konvertohet ne mel?i per te formuar 25-hidroksivitaminen D (25 OH-D), i cili eshte metaboliti kryesor i qarkullimit te vitamines D.
Forma biologjikisht aktive e vitamines D eshte 1,25- (OH) 2 D3, e sintetizuar ne veshka dhe llogaritja e qarkullimit te 25 OH-D3 eshte pranuar gjeresisht si nje metode diagnostikuese hipovitaminoze. Perqendrimi i 25 OH-D3 zvogelohet me moshen dhe kryesisht te moshuarit ne shumicen e rasteve kane mangesi te vitamines D. Percaktimi klinik i 25 OH-D3 perdoret per te diagnostikuar dhe monitoruar trajtimin e osteoporozes te post-menopauzes, rakitin, osteomalazine, osteodistrofine renale, shtatzenine, hipokal?emia neonatale dhe hipoparatiroidizmin.
Gjithashtu, kohet e fundit eshte diskutuar per problemin e mungeses se vitamines D ne vendet e ndryshme Evropiane. Mbimarrja e vitamines D kryesisht eshte verejtur nga mbidozat e medikamenteve dhe mund te coje ne hiperkalcemi dhe nefrokalcinoze hiperkalcirurike tek femijet e prekshem.